Ακροδεξιά. Μια λέξη που μέχρι πρόσφατα είχε σαφές αρνητικό περιεχόμενο που δεν ήταν δυνατό να αμφισβητηθεί ή να αμβλυνθεί. Όλα όσα εμπεριείχε και εκπροσωπούσε η λέξη αυτή δεν θα μπορούσαν παρά να απομονωθούν και να λειτουργούν ως μια κακή ανάμνηση του παρελθόντος της Ευρώπης. Όμως, δεν μπορεί κανείς πια να αρνηθεί ότι οι λαϊκίστικες ακροδεξιές δυνάμεις στην Ευρώπη δεν αυξάνουν απλώς τα ποσοστά τους και την εκπροσώπηση τους στα εθνικά και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αλλά έχουν καταφέρει να εγκαθιδρυθούν πλήρως στο πολιτικό σύστημα και να δηλώνουν παρόν ακόμα και για την διακυβέρνηση των κρατών τους. Η μικρή φούσκα που ζούσαμε λίγο πριν την πανδημία του κορονοϊού και την εισβολή στην Ουκρανία, με την ενίσχυση των πράσινων,φιλελεύθερων και κεντροαριστερών δυνάμεων, έχει περάσει δυστυχώς ανεπιστρεπτί.

Λίγο μετά από κάθε εκλογική αναμέτρηση, οι αναλυτές επιχειρούν να ‘διαβάσουν’ και να εξηγήσουν την ψήφο που συγκεντρώνουν τα κόμματα που έχουν στρίψει (πολύ) δεξιά το τιμόνι και το κατά πόσο η νέα γενιά, μια ηλικιακή κατηγορία που συνήθως χαρακτηρίζεται από προοδευτικούς και αντιφασιστικούς ψηφοφόρους, υποστηρίζει τέτοιους σχηματισμούς. Έχει γίνει όντως η ακροδεξιά ελκυστική για τους νέους και αν ναι, γιατί συμβαίνει αυτό;

Σίγουρα, η συνεχώς αυξητική τάση που καταγράφουν οι συγκεκριμένοι σχηματισμοί δεν θα μπορούσε να μην εμφανιστεί και στους νέους. Στις Γερμανικές ομοσπονδιακές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν πριν λίγες μέρες, το νεοναζιστικό AfD- Εναλλακτική για την Γερμανία βρέθηκε δεύτερο με 20% στην προτίμηση των ψηφοφόρων ηλικίας 18-25, εκμεταλλεύοντας την εκλογική κατάρρευση των Φιλελεύθερων(FDP) και των Πρασίνων (Grune). Παρόμοια παραδείγματα μπορούμε να συναντήσουμε στην Πορτογαλία με το Chega! (Αρκετά!), με το Rassemblement National(Εθνική Συσπείρωση) της Marine Le Pen αλλά και με το Vlaams Belang (Φλαμανδικό Συμφέρον). Πολλοί θα υπέθεταν βιαστικά ότι η νεολαία θαυμάζει και επιδοκιμάζει την ακροδεξιά ιδεολογία αλλά η εξήγηση φαίνεται να είναι πιο περίπλοκη. Η μεγάλη δυσαρέσκεια των νέων προς τα παραδοσιακά μεγάλα και ‘συστημικά’ κόμματα μαζί με την αλλαγή και την απάλυνση κάποιων θέσεων των ακροδεξιών κομμάτων είναι το κλειδί για να επιχειρήσουμε να καταλάβουμε την εκλογική συμπεριφορά των νέων. Τα κόμματα αυτά εμφανίζονται πιο ‘προοδευτικά’ σε σχέση με το παρελθόν, έχοντας γυναίκες (Τζώρτζια Μελόνι) και ανοιχτά ομοφυλόφιλες αρχηγούς(Άλις Βάιντελ). Έτσι, οι απόψεις τους δεν φαίνεται, σε πρώτη ανάγνωση τουλάχιστον, να είναι τόσο ακραίες και παρουσιάζονται ως ‘λογικές’ και ‘διαφορετικές’

Αυτό το ‘καμουφλάρισμα’ σε συνδυασμό με τα έξυπνα, από επικοινωνιακής απόψεως, σποτάκια στα social media και κυρίως στο Tik Tok δείχνουν να έχουν κάνει την ακροδεξιά ελκυστική σε μια γενιά που δεν έζησε και πιθανώς δεν έμαθε αρκετά για το τι έπραξε κατά το παρελθόν. Αν κοιτάξουμε καλά το Tik Tok, θα μπορέσουμε να διαπιστώσουμε ότι οι επίσημοι λογαριασμοί κομμάτων όπως το ισπανικό ακροδεξιό VOX και η Φωνή Λογικής αλλά και προβεβλημένων στελεχών τους όπως ο Ζορντάν Μπαρντελά, το δεξί χέρι της Μαρίν Λε Πεν, έχουν εκατομμύρια ακολούθους και πολλά viral βίντεο με πολιτικές τοποθετήσεις τους. Στο συγκεκριμένο τομέα, η άκρα δεξιά φαίνεται να έχει το μονοπώλιο καθώς τα υπόλοιπα κόμματα, μέχρι προσφάτως, δεν είχαν καν ασχοληθεί ενεργά και καινοτόμα με τα social media και το Tik Tok αλλά και όταν αποφάσισαν να το κάνουν, το αποτέλεσμα ήταν..απογοητευτικό.

Οι νέοι δεν έχουν ιδιαίτερα πολλές αναμνήσεις από εποχές σταθερότητας και ‘κανονικότητας’, ώστε να εμπιστεύονται ή να θελήσουν να δώσουν μια ευκαιρία στα παραδοσιακά συστημικά κόμματα. Έτσι, η ακροδεξιά βρίσκει το κενό και εκμεταλλευόμενη το γεγονός ότι δεν έχει κυβερνήσει, ‘πουλάει’ μπόλικο λαϊκίστικο λόγο με βαρύγδουπες δηλώσεις περί ασφάλειας, δικαιοσύνης και σταθερότητας και καταφέρνει να πείσει κάποιο κοινό.

‍